Inhoud

• Wat doet clonazepam en waarbij gebruik ik het?
• Wat zijn mogelijke bijwerkingen?
• Mag ik clonazepam gebruiken met andere medicijnen?
• Kan ik met dit medicijn autorijden, alcohol drinken en alles eten of drinken?
• Mag ik dit medicijn gebruiken als ik zwanger ben, wil worden of borstvoeding geef?
• Hoe gebruik ik dit medicijn?

clonazepam

Clonazepam behoort tot de benzodiazepinen. Het beïnvloedt de informatieoverdracht via zenuwen in de hersenen. Het werkt ook rustgevend, spierontspannend en vermindert angstgevoelens.

Artsen schrijven het voor bij epilepsie. Ze schrijven het soms voor bij paniekstoornissen, sociale fobie (angst) en spierkrampen.

Wat doet clonazepam en waarbij gebruik ik het?

Epilepsie

Verschijnselen
Er zijn verschillende vormen van epilepsie. Bij veel vormen is sprake van epileptische aanvallen, waarbij men het bewustzijn verliest en de spieren hevig verkrampen. De spierschokken kunnen meer of minder hevig zijn. Soms zijn er geen spierschokken en is men alleen een paar seconden afwezig (absences).
Er zijn ook lichtere aanvallen zonder bewusteloosheid. Daarbij voelt u alleen tintelingen in een arm, hoort of ziet u dingen die er niet zijn, of maakt u lichte bewegingen (friemelen, smakken).

Oorzaak
Bij een aanval van epilepsie verloopt de informatieoverdracht tussen zenuwcellen in de hersenen niet goed. Prikkels in de hersenen kunnen hierdoor epileptische aanvallen veroorzaken.

Epilepsie kan allerlei oorzaken hebben, bijvoorbeeld: zuurstofgebrek tijdens de geboorte, een hersenvliesontsteking, een ongeval, een beroerte of (zelden) een hersentumor. Bij een bepaalde vorm van epilepsie kunnen lichtflitsen (TV, computergames, discolicht) een aanval uitlokken. Meestal is de oorzaak echter onbekend en is er sprake van aanleg. De ziekte kan op elke leeftijd ontstaan maar begint meestal op de kinderleeftijd.

Behandeling
Er zijn verschillende medicijnen tegen epilepsie. Bij de keuze van een medicijn voor de behandeling van epilepsie volgt uw arts meestal een schema, waarbij medicijnen in een vaste volgorde worden uitgeprobeerd. Artsen schrijven clonazepam voor als andere epilepsiemedicijnen niet voldoende werken of niet gebruikt kunnen worden.

Het wordt ook gebruikt in combinatie met andere medicijnen tegen epilepsie.

Werking
Clonazepam beïnvloedt de informatieoverdracht tussen zenuwcellen in de hersenen. Het maakt de zenuwen minder prikkelbaar, zodat ze niet te snel reageren. Hierdoor helpt het bepaalde epilepsieaanvallen te voorkomen.

Effect
Het werkt niet bij iedereen. Na een aantal weken zal duidelijk zijn of het medicijn voldoende bij u werkt. U merkt dat doordat de epilepsieaanvallen minder vaak optreden en minder heftig zijn of helemaal verdwijnen.

Status epilepticus
Van een status epilepticus is sprake als een epilepsieaanval langer dan 5 minuten duurt. Er zijn verschillende medicijnen die in deze situatie worden gebruikt om de aanval te stoppen. Vaak zijn dit medicijnen die een gezinslid kan toedienen via een zetpil, klysma, neusspray of druppels via de wangzak. Clonazepam wordt bij status epilepticus soms gegeven als injectie of infuus in een ader, als andere medicijnen niet werken.
 

Paniekstoornis

Verschijnselen
Bij een paniekstoornis hebben mensen ongewoon sterke aanvallen van paniek. U krijgt dan allerlei lichamelijke verschijnselen, zoals zweten, trillen, duizeligheid, misselijkheid, slappe benen, pijn op de borst en hartkloppingen. U kunt tijdens de aanvallen het gevoel hebben dat u dood gaat of gek wordt.

Van paniek heeft iedereen wel eens in geringe mate last, maar bij een paniekstoornis heeft u ongewoon sterke aanvallen van paniek. De aanvallen beheersen dan uw leven.

Ook kunt u voortdurende angst hebben om opnieuw een paniekaanval te krijgen. Sommige mensen proberen de situatie waarin een paniekaanval ontstaat te vermijden. Soms lukt het niet meer te gaan werken of naar buiten te gaan (straatvrees) uit angst voor een nieuwe aanval.

Behandeling
Als de klachten extreem vaak voorkomen en zeer heftig zijn, dan kunnen ze uw welzijn en dat van de mensen in uw omgeving sterk verminderen.

De behandeling van paniekstoornis bestaat uit gesprekken met een arts of psycholoog (gesprekstherapie). Vaak wordt deze gesprekstherapie gecombineerd met een antidepressivum.

Clonazepam wordt soms gegeven aan het begin van de behandeling met een antidepressivum. Het duurt namelijk enkele weken voordat een antidepressivum voldoende effect heeft. In de tussentijd zorgt clonazepam dat het aantal paniekaanvallen vermindert. Een enkele keer werkt het antidepressivum toch na enkele weken niet voldoende. Dan schrijft de arts daarvoor in de plaats ook wel eens clonazepam voor.

Werking
Clonazepam werkt rustgevend en vermindert angstgevoelens. Hierdoor raakt u minder snel in paniek. Het werkt binnen een half uur tot één uur na inname. Dit effect houdt 8 tot 12 uur aan.
 

Sociale fobie

Verschijnselen
Bij een sociale fobie hebben mensen een extreme en ongezonde angst voor kritiek van anderen. Men heeft daarbij last van lichamelijke verschijnselen, zoals trillen, zweten, blozen en hartkloppingen. Hiervan heeft iedereen wel eens in geringe mate last.

Behandeling
Als de klachten extreem vaak voorkomen en zeer heftig zijn, kunnen ze uw welzijn sterk verminderen. Gesprekken met een psychiater of psycholoog vormen de basis van de behandeling. Wanneer u ook last heeft van angstgevoelens kan uw arts u adviseren ook een medicijn uit de groep antidepressiva te gebruiken. Mocht dit onvoldoende effect hebben, dan kan de arts clonazepam voorschrijven.

Effect
Clonazepam werkt rustgevend en vermindert angstgevoelens. Hierdoor reageert u minder heftig op sociale situaties die u bedreigend vindt.

Het werkt binnen een halfuur na inname. Het effect houdt 8 tot 12 uur aan.
 

Spierkrampen

Clonazepam wordt soms gebruikt bij spierkrampen die kunnen ontstaan door het gebruik van sterke pijnstillers, zoals morfine.

Oorzaak
De hersenen sturen de spieren aan via zenuwen. Deze zenuwen lopen vanuit de hersenen via het ruggenmerg naar de spieren. Als deze zenuwen geprikkeld raken, bijvoorbeeld door een hoge dosering van sterke pijnstillers, geven ze onbedoeld bericht aan de spieren om samen te trekken. Hierdoor ontstaan spierkrampen of snelle spiertrekkingen.

Werking
Clonazepam beïnvloedt de informatieoverdracht tussen zenuwcellen in de hersenen. Het maakt de zenuwen minder prikkelbaar, zodat ze niet te snel berichten kunnen sturen aan de spieren. Hierdoor kan het helpen bij spierkrampen.

Het spierontspannende effect begint binnen een half tot één uur na inname. Het effect houdt 6 tot 12 uur aan.
 

Wat zijn mogelijke bijwerkingen?

Behalve het gewenste effect kan dit medicijn bijwerkingen geven.

Om de kans op bijwerkingen aan het begin van de behandeling te verkleinen, moet u starten met een lage dosering. De dosering wordt daarna geleidelijk opgebouwd.

De belangrijkste bijwerkingen zijn de volgende:

Zelden bijwerkingen, vooral de eerste dagen van het gebruik. U heeft hier minder last van als u de dosering geleidelijk opbouwt.

Soms (bij 10 tot 30 op de 100 mensen)

• Slaperigheid, sufheid en vermoeidheid.

  De slaperigheid gaat meestal over als u een week lang dezelfde dosering gebruikt. Uw lichaam went er dan aan. Maar zolang de dosering nog wordt opgebouwd, kunt u last hebben van deze bijwerking.
  Voorkom ongelukken bij activiteiten thuis, op het werk en in het verkeer. Bijvoorbeeld wanneer u een ladder beklimt, apparaten bedient en op het werk iets bewaakt of controleert.
  Zeer zelden ontstaat juist slapeloosheid of andere slaapstoornissen, zoals levendiger dromen of nachtmerries.

Zelden (bij 1 tot 10 op de 100 mensen)

• Traag of onduidelijk spreken.

• Moeite met concentreren en de oriëntatie, trager denken en geheugenproblemen.

  Dit kan bij gebeurtenissen van lang geleden als van kort geleden.

• Verminderde coördinatie

  Hierdoor kunt u onhandig zijn in uw bewegingen en moeite hebben duidelijk te spreken (te articuleren). Na een injectie kan deze bijwerking enkele dagen aanhouden.

• Dubbelzien, wazig zien, moeilijk scherp kunnen stellen, trillend beeld door kleine oogbewegingen en andere problemen met zien.

• Spierzwakte, krachteloos gevoel in spieren.

  Mensen met de spierziekte myasthenia gravis kunnen meer last krijgen van deze ziekte. Raadpleeg dan uw arts.

• Verslappen van de spieren in de huig.

  Mensen met slaapapneu (stokkende ademhaling tijdens het slapen) kunnen meer last krijgen door verslappen van de spieren in de huig. Raadpleeg dan uw arts.

• Bewegingsstoornissen, zoals een onzekere gang bij het lopen, evenwichtsproblemen, duizeligheid, neiging tot vallen en moeite met de coördinatie

Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)

• Maagdarmklachten, zoals misselijkheid, verstopping of diarree.

  U kunt misselijkheid voorkomen door het medicijn met wat voedsel in te nemen.

• Hoofdpijn

• De plas niet kunnen ophouden (urine-incontinentie).

• Ademhalingsproblemen

  Mensen met de longziekte COPD kunnen meer klachten krijgen. Raadpleeg dan uw arts.

• Huiduitslag, jeuk, galbulten en huidverkleuring.

  In zeldzame gevallen is er sprake van overgevoeligheid voor dit medicijn (zie Zeer zelden Overgevoeligheid). Raadpleeg bij huiduitslag en galbulten uw arts.

• Overgevoeligheid voor dit medicijn.

  U merkt dit aan huiduitslag of jeuk. Raadpleeg dan uw arts. Ook kunt u duizelig of benauwd worden, of flauwvallen. Waarschuw dan een arts of ga naar de Eerste-hulpdienst.
  Als u overgevoelig bent voor clonazepam, mag u het niet meer gebruiken. Geef dit aan de apotheker door. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u het medicijn niet opnieuw krijgt. Waarschuw dan direct een arts.

• Minder zin in seks, impotentie.

  Dit gaat weer over als u stopt met het medicijn.

• Epileptische aanvallen

  Als u last heeft van epileptische aanvallen die niet lijken op de oorspronkelijke. Waarschuw dan meteen uw arts.

• Psychische klachten

  Psychische klachten, zoals nervositeit, depressieve gevoelens, angstgevoelens, verwardheid, hallucinaties. Zeer zelden onrust, prikkelbaarheid, agressief gedrag, zelfmoordgedachten. Overleg met uw arts, als u dit merkt. Een psychose (ernstige verwardheid) komt vaker voor bij ouderen of bij een hoge dosering.

• Afhankelijkheid

  U kunt ontwenningsverschijnselen krijgen als u stopt met het gebruik. Mensen die dit medicijn langer dan 2 maanden achtereen gebruiken hebben hier een grote kans op. Bouw daarom altijd geleidelijk af als u dit medicijn langer dan 2 maanden heeft gebruikt.

• Bloedingen, onverklaarbare blauwe plekken of bloedneuzen.

  Dit komt door ​​​​​minder bloedplaatjes in het bloed. U heeft hierdoor meer kans op bloedingen. Raadpleeg uw arts bij onverklaarbare blauwe plekken of bloedneuzen.

• Na injectie of infuus in een ader.

  ntsteking op de plaats van de injectie. U merkt dat aan pijn, zwelling en roodheid.

Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden

Uitleg frequenties

Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen

Mag ik clonazepam gebruiken met andere medicijnen?

Dit medicijn heeft wisselwerkingen met andere medicijnen. In de tekst hieronder staan alleen de werkzame stoffen van deze medicijnen, dus niet de merknamen. Of uw medicijn een van die werkzame stoffen bevat, kunt u nagaan in uw bijsluiter onder het kopje ‘samenstelling’.

De medicijnen waarmee de belangrijkste wisselwerkingen optreden, zijn de volgende.

• Andere medicijnen die het reactievermogen verminderen. Bij deze medicijnen is vaak op de verpakking een gele waarschuwingssticker geplakt. De effecten op het reactievermogen en coördinatievermogen versterken elkaar. Rijd geen auto als u behalve clonazepam nog een medicijn gebruikt dat het reactievermogen vermindert.
• Sommige medicijnen tegen hiv. Vraag aan uw apotheker om welke medicijnen dit gaat.

Twijfelt u eraan of een van de bovenstaande wisselwerkingen voor u van belang is? Neem dan contact op met uw apotheker of arts.

Kan ik met dit medicijn autorijden, alcohol drinken en alles eten of drinken?

autorijden?
Let op: bij bepaalde aandoeningen mag u vaak niet autorijden. Bijvoorbeeld bij epilepsie of bij psychiatrische aandoeningen, zoals ernstige paniekaanvallen. Of u met uw aandoening mag autorijden, hangt af van bepaalde keuringseisen. Overleg hierover met uw arts.

Wilt u meer informatie over autorijden bij bepaalde aandoeningen? Kijk dan op de website van het CBR. Ook heeft het Epilepsiefonds meer informatie over het deelnemen aan het verkeer met epilepsie.

Heeft uw arts bepaald dat u met uw aandoening mag autorijden? Ook clonazepam heeft invloed op uw rijvaardigheid. Het kan gevaarlijk zijn aan het verkeer deel te nemen als u dit medicijn gebruikt. Wilt u weten of u met dit medicijn mag autorijden? Beantwoord dan de vragen in het schema hieronder.



Voor meer algemene informatie kunt u het thema ‘Medicijnen in het verkeer‘ lezen. In dit thema leest u bijvoorbeeld wat de wet zegt over medicijnen in het verkeer. Ook vindt u adviezen waarmee u rekening moet houden als u wel (weer) mag autorijden.

alcohol drinken?
Alcohol versterkt het versuffende effect van dit medicijn. Ook als u niets van deze bijwerking heeft gemerkt, kunt u door het gebruik van alcohol wel suf worden en kan uw coördinatie- en beoordelingsvermogen afnemen.

alles eten?
Bij dit medicijn zijn hiervoor geen beperkingen.

Mag ik dit medicijn gebruiken als ik zwanger ben, wil worden of borstvoeding geef?

Zwangerschap

Bij epilepsie:
Bespreek met uw arts uw kinderwens voordat u zwanger bent. Bent u al zwanger? Neem dan direct contact op met uw arts. Over het gebruik van dit medicijn tijdens de zwangerschap is onvoldoende bekend om zeker te weten of het veilig is. Maar een epilepsieaanval kan ook schadelijk voor de baby zijn. Overleg daarom met uw arts over de voor- en nadelen.

Goede controle tijdens de zwangerschap is belangrijk. Soms is het nodig dat de arts de hoeveelheid van het medicijn in uw bloed meet om de dosering daarop aan te passen.

Gebruik in elk geval foliumzuur vanaf een maand voor het moment dat u zwanger wilt worden tot en met week 10 van de zwangerschap. U vermindert hiermee de kans op aangeboren afwijkingen.

Het gebruik van een injectie bij een epilepsieaanval is wel veilig. Overleg hierover met uw arts.

Bij paniekstoornissen, sociale fobie en spierkrampen:
Meld het aan uw arts en apotheker zodra u zwanger bent. Of als u dit binnenkort wilt worden. Over het gebruik van dit medicijn tijdens de zwangerschap is nog te weinig bekend. Daarom is niet zeker wat de risico’s van dit medicijn zijn voor zwangere vrouwen en hun kind. Wel is bekend dat bij gebruik voor lange tijd tijdens de laatste 3 maanden van de zwangerschap (3e trimester) kunnen bij de baby ontwenningsverschijnselen ontstaan. En bij gebruik in een hoge dosis vlak voor de bevalling kan uw kind na de geboorte zo versuft en slap zijn dat het moeite heeft met ademhalen. Gebruik dit medicijn daarom alleen als het echt nodig is. Zo kort mogelijk en in een lage dosis. Weeg samen met uw arts de ernst van uw ziekte af tegen het risico voor het kind. Mogelijk kunt u (tijdelijk) een ander medicijn gebruiken.

Borstvoeding
Wilt u borstvoeding geven? Overleg dan met uw arts.

• Gebruikt u dit medicijn voor lange tijd? Gebruik dit medicijn NIET als u borstvoeding geeft. Dit medicijn komt in de moedermelk. Het kan bijwerkingen bij het kind geven. Misschien kunt u tijdelijk met dit medicijn stoppen. Of misschien kunt u overstappen op een ander medicijn. Een medicijn waarvan wel bekend is dat u het veilig kunt gebruiken. Of u kunt kunstvoeding geven.
• Gebruikt u dit medicijn af en toe? Het medicijn komt in kleine hoeveelheden in de moedermelk. Hierdoor is er een klein risico op bijwerkingen bij het kind. Dit merkt u doordat uw baby suf wordt en minder goed drinkt. Als uw arts vindt dat u borstvoeding kunt geven: let dan goed op deze bijwerkingen. Als deze bijwerkingen optreden, neem dan contact op met uw arts.

Hoe gebruik ik dit medicijn?

Kijk voor de juiste dosering op het etiket van de apotheek.

Hoe?

• Tabletten: innemen met een half glas water.
• Druppels:
  • Controleer elke keer als u het flesje opent of de druppelaar goed vast zit in het flesje.
  • Doe het aantal druppels dat u moet innemen op een lepel. Meng met water, thee of vruchtensap en drink op.
• Injecties: deze worden toegediend in een ader door een arts of verpleegkundige.

Wanneer? 
Neem dit medicijn verdeeld over de dag in. Kies hiervoor vaste tijdstippen, dan vergeet u minder snel een dosis.

• Als u het 1 keer per dag gebruikt: ’s avonds voor u gaat slapen. Dan heeft u minder last van slaperigheid overdag.
• Als u het 2 keer per dag gebruikt: ’s ochtends bij het ontbijt en ’s avonds bij het avondeten.
• Als u het 3 keer per dag gebruikt: bij ontbijt, lunch en voor u gaat slapen.

Epilepsieaanval
Bij een epilepsieaanval krijgt u dit medicijn als injectie toegediend als de aanval langer dan 5 minuten duurt.

Hoelang?

Epilepsie
U zult dit medicijn waarschijnlijk langdurig moeten gebruiken. Na enkele weken zal uw arts met u bekijken of het voldoende werkzaam is. Het kan zijn dat de arts de dosering tussentijds aanpast. Verander in elk geval nooit zelf de dosering.

Epilepsieaanval
Meestal stopt de aanval na 1 injectie. Soms is een tweede injectie nodig.

Paniekstoornis of sociale fobie
Na 3 maanden moet duidelijk zijn of dit medicijn goed bij u werkt. De behandeling duurt vaak een half jaar tot een jaar. Daarna moet u de dosering gedurende 3 maanden afbouwen

Spierkrampen door sterke pijnstillers
Gebruik dit medicijn zolang u de pijnstiller gebruikt.